Πολεμάν οι πινακίδες, ωρέ;

Αν νομίζατε ότι μόνο στην Ελλάδα εκδηλώνεται το φαινόμενο της διγλωσσίας σε τοπωνύμια και μόνον εδώ αναπτύσσονται τριβές ανάμεσα στους ντόπιους (στην Ήπειρο ή τη Δυτική Μακεδονία), ε, λοιπόν όχι, κάνατε λάθος. Στο Τιρόλο, διάβασα, μαίνεται ο «πόλεμος των πινακίδων», καθώς το βράδυ οι πινακίδες είναι γερμανόφωνες και το πρωί ιταλόφωνες…

Πάμε απ΄ την αρχή... Το νότιο Τιρόλο ήταν ιστορικά μέρος της Αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας και προσαρτήθηκε από την Ιταλία μετά από τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Τότε, η ιταλική κυβέρνηση βάφτισε στα ιταλικά κάπου 17.000 τοπωνύμια, πλην όμως με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου διαπιστώθηκε ότι οι ντόπιοι διατηρούσαν μια διγλωσσία. Η ιταλική κυβέρνηση έκτοτε έδειχνε ανοχή σ΄ αυτή την ελεύθερη χρήση της ονομασίας των χωριών και των λιμνών, μολονότι επισήμως το προβάδισμα είχαν τα ιταλικά τοπωνύμια.
Αυτά ως το 2010. Τότε, όπως αναφέρεται στη «Repubblica», ο γερμανόφωνος διοικητής της περιοχής, Λούις Νταρνβάλντερ, σε συνεννόηση με τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών, Ραφαέλε Φίτο, αποφάσισαν ότι οι πινακίδες που εξυπηρετούν 135 τουριστικά αξιοθέατα της περιοχής θα έπρεπε να είναι αποκλειστικά γερμανόφωνες, ενώ άλλα 750 τοπωνύμια θα μπορούσαν να μείνουν δίγλωσσα. Η απόφαση αυτή υπαγορεύθηκε υπό την πίεση του Λαϊκού Κόμματος Νότιου Τιρόλου, που υποστήριζε σθεναρά ότι τα ιταλικά τοπωνύμια δεν ήταν σε χρήση από τους ντόπιους. Η απόφαση αυτή ανανεώθηκε πρόσφατα με νέα εγκύκλιο, που υπογράφηκε από τον γερμανόφωνο διοικητή και τον νέο υπουργό Εσωτερικών, Γκρατσιάνο Ντέλριο.
Έτσι λοιπόν, η λίμνη Lago di Finale βαφτίστηκε Finailsee και η Croda Nera έγινε Schwarze Wand. Το θέμα όμως δεν έληξε. Οι κάτοικοι διχάστηκαν – κάποιοι εξοργίστηκαν. Η εφημερίδα του Μιλάνου «Il Giornale» κατηγόρησε τον υπουργό Εσωτερικών ότι «έθεσε τα ιταλικά υπό πώληση», καθώς με κυβερνητική απόφαση καθιέρωσε τα γερμανικά σε εκείνη την περιοχή των ιταλικών Άλπεων.
Στα χωριά, ντόπιοι βγαίνουν τα βράδια με τους σουγιάδες τους και ξύνουν στις ξύλινες πινακίδες τα ιταλικά ονόματα, διαγράφοντας τα γερμανικά. Φωτογραφίες με τις πινακίδες και τα διαγραμμένα ονόματα αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο, ενώ πάνω στα ιταλικά τοπωνύμια χαράχθηκαν, στα γερμανικά, απειλητικά μηνύματα.
Στο «Spiegel» αναφέρεται ότι εκπρόσωπος του Λαϊκού Κόμματος Νότιου Τιρόλου αναγνώρισε ότι η κατάσταση έχει τεθεί εκτός ελέγχου – «θα πρέπει να κάνουμε ορισμένες διαπραγματεύσεις, για να φτάσουμε σε μιαν απόφαση αμοιβαίως αποδεκτή» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Με άλλα λόγια, σε τούτη την ήπειρο - όπου μπορεί κάποιος στην εξέλιξη της ζωής του να έχει αλλάξει πολλές φορές εθνικότητα χωρίς να έχει φύγει στιγμή από το χωριό του (το οποίο στις διάφορες καμπές της Ιστορίας μπορεί να έχει περάσει διαδοχικά στην κυριαρχία διαφόρων κρατών) – το σύμπτωμα της διγλωσσίας έχει ταλαιπωρήσει πολλούς ντόπιους πληθυσμούς. Κι αν σε κάποιους από μας φαίνεται γραφικό, στη Φλάνδρα έχει γίνει μείζον θέμα. Γαλλόφωνοι επιχειρηματίες σκέφτονται να μετακομίσουν, καθώς καταγγέλλουν πως δέχονται συνεχείς απειλές εξαιτίας της χρήσης των γαλλικών. Στην Ελλάδα πάλι, η τάση ελληνοποίησης των αρβανίτικων ή βλάχικων τοπωνυμίων είναι μεγάλη, παρά ταύτα και εδώ γνωρίζουμε τα κεράσια Βοδενών (και όχι Εδέσσης), ενώ το δημώδες άσμα εξύμνησε τη «βρύση στα Τσερίτσενα» και όχι τη βρύση στα «Πλατάνια»…
 http://www.protagon.gr/ Χριστίνα Πουλίδου