ΟΔΗΓΟΣ Οκτώ κινήσεις για να κάνετε «κτήμα» σας την κτηματογράφηση

Του Κοσμά Ζακυνθινού
kzakinthinos@pegasus.gr
Το φιλόδοξο πρόγραμμα που ξεκίνησε το 1995 με την πρώτη γενιά κτηματογράφησης, ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, χαρτογραφώντας μόλις το 17% των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων. Στόχος της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, είναι να διορθώσει τα λάθη του παρελθόντος και να επιταχύνει τις διαδικασίες, προκειμένου το πολύπαθο έργο να βγει από το τέλμα. Η «ΗτΣ» απαντά σε μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με τη διαδικασία, αλλά και την οργάνωση διαδικασιών, που θα απασχολήσουν όλους τους ιδιοκτήτες.

Πότε ξεκινάει η 4η γενιά κτηματογράφησης και ποιες περιοχές αφορά;

Η διαδικασία κατάθεσης των εντύπων για την 4η γενιά κτημαγογράφησης ξεκινά στις αρχές του 2015 στις πρώτες περιοχές για τους πολίτες, καθώς σε λιγότερο από ένα χρόνο θα έχουν αναδειχθεί οι ανάδοχοι που θα αναλάβουν την κτηματογράφηση κατά περιοχές. Οι περιοχές μιας μελέτης θα κτηματογραφούνται σταδιακά, ομαδοποιημένες σε καλλικρατικούς δήμους (εξαιρούνται οι περιοχές που έχουν ήδη ενταχθεί σε προηγούμενο πρόγραμμα κτηματογράφησης): Οι πρώτες περιοχές θα ξεκινήσουν εντός του 2014, οι επόμενες θα ξεκινήσουν 12 μήνες μετά και οι υπόλοιπες περιοχές θα ακολουθήσουν το 2016. Το πρόγραμμα καλύπτει γεωγραφικά το υπόλοιπο 65% της χώρας, δηλαδή 86 εκατ. στρέμματα, που δεν έχει γίνει έως σήμερα κτηματογράφηση.
Δεν είναι νωρίς για να ασχοληθώ με τη διαδικασία, εφόσον απομένει σχεδόν ενάμιση χρόνος;
Πρέπει να προετοιμαστείτε έγκαιρα προκειμένου να είστε έτοιμοι την περίοδο υποβολής των αιτήσεων, ιδιαίτερα σε όσες περιπτώσεις υπάρχουν ζητήματα με τους τίτλους ιδιοκτησίας. Αναζητήστε στο αρχείο σας αντίγραφο των συμβολαίων που τεκμηριώνουν τα δικαιώματα που έχετε σε ακίνητα. Σε περίπτωση που δεν διαθέτετε τα σχετικά αντίγραφα μπορείτε να τα αναζητήσετε στον συμβολαιογράφο, στον οποίο συντάχθηκε η σχετική πράξη, ή στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο.
Τακτοποιήστε τυχόν εκκρεμότητες που αφορούν στην ακίνητη περιουσία σας. Στην περίπτωση που το δικαίωμα σας το έχετε αποκτήσει με χρησικτησία, αν δεν υπάρχει σχετική δικαστική απόφαση, θα χρειαστεί να υποβάλετε διάφορα έγγραφα που αποδεικνύουν τη χρησικτησία (μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, πράξη αναγνώρισης ορίων, κ.λπ.).
Ποια έντυπα χρειάζονται για την υποβολή δήλωσης στο Κτηματολόγιο;
Για την υποβολή της δήλωσης ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο διατίθενται ειδικά έντυπα δήλωσης ιδιοκτησίας από τα Γραφεία Κτηματογράφησης και το αντίστοιχο site www.ktimatologio.gr. Τα έντυπα αυτά έχουν τέσσερις ενότητες και αφορούν: Στοιχεία Δικαιούχου, Στοιχεία Ακινήτου, Στοιχεία Δικαιώματος και Πρόσθετες Πληροφορίες, τα οποία συμπληρώνονται τόσες φορές, όσες και τα δικαιώματα που δηλώνονται. Κάθε δικαιούχος συμπληρώνει τα πεδία του εντύπου που αφορούν τα προσωπικά στοιχεία και στη συνέχεια μόνο τα πεδία που αφορούν το ακίνητο ή και το δικαίωμά του.
Ποια τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με τη δήλωση;
Εκτός από το έντυπο της δήλωσης, τα απαραίτητα δικαιολογητικά που υποβάλλονται είναι: ?Ένα απλό φωτοαντίγραφο του τίτλου ιδιοκτησίας, (συμβόλαιο) ?Ένα απλό φωτοαντίγραφο του πιστοποιητικού μεταγραφής στο υποθηκοφυλακείο ?Τυχόν τοπογραφικό διάγραμμα ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, έγγραφο (σκαρίφημα, οδοιπορικό) από το οποίο προκύπτει η θέση -Αποδεικτικό καταβολής πάγιου τέλους κτηματογράφησης.
Είμαι κάτοικος εξωτερικού, μπορώ να εξυπηρετηθώ από το ίντερνετ;
Υπάρχει η δυνατότητα υποβολής της δήλωσης ηλεκτρονικά μέσω ειδικής εφαρμογής στην ιστοσελίδα της ΕΚΧΑ Α.Ε. Σε αυτή την περίπτωση τα συνυποβαλλόμενα έγγραφα σαρώνονται και η πληρωμή του πάγιου τέλους πραγματοποιείται με πιστωτική κάρτα μέσω του www.ktimatologio.gr. Σε διαφορετική περίπτωση, η δήλωση ιδιοκτησίας μπορεί να υποβληθεί μέσω πληρεξούσιου προσώπου, που ορίζεται με επικυρωμένη για το γνήσιο της υπογραφής ειδική εξουσιοδότηση προκειμένου ο πρώτος να συντάξει, υπογράψει και καταθέσει τη δήλωση για λογαριασμό του δικαιούχου.
Τι γίνεται με τις μπλοκαρισμένες μελέτες της β΄γενιάς κτηματογράφησης των «ενεργών τίτλων»;
Το 65% των ΟΤΑ (δηλαδή οι 70 από τους 107) έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή ολοκληρώνονται εντός του 2014. Οι υπόλοιποι 37 ΟΤΑ, που αφορούν κυρίως περιοχές της Νοτιοανατολικής Αττικής, όπως η Αργυρούπολη, Γλυφάδα, Βουλιαγμένη, Π. Φώκαια, Σαρωνίδα, Ανάβυσσος αναμένεται να ανατεθούν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2014 και δύο-τρία χρόνια μετά θα έχουν τελειώσει.
Η δήλωση ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε πράξη στο μέλλον π.χ. μεταβίβαση, γονική παροχή, δωρεά;
Σε περίπτωση που έχει μεταβιβαστεί μόνο η ψιλή κυριότητα και έχει παρακρατηθεί η επικαρπία, υπόχρεοι προς υποβολή δήλωσης είναι τόσο ο κύριος όσο και ο επικαρπωτής, ο καθένας για το δικαίωμα του. Κάθε συγκύριος, δηλώνει το ποσοστό που του ανήκει (π.χ. αγροτεμάχιο που ανήκει σε δύο αδέλφια από 50%, δηλώνεται ξεχωριστά από καθέναν για το 50% που του ανήκει). Ο δικαιούχος της δουλείας υποβάλλει δήλωση για το δικαίωμα της δουλείας του επί του ξένου ακινήτου και για το δικαίωμα της κυριότητας του στο δικό του ακίνητο. Ο κύριος του βεβαρημένου με τη δουλεία ακινήτου (δουλεύον ακίνητο) υποβάλλει δήλωση για την κυριότητα στο δικό του ακίνητο.
Δεν έχω τοπογραφικό διάγραμμα για τον εντοπισμό της ιδιοκτησίας. Τι ισχύει σε αυτή την περίπτωση;
Ο εντοπισμός ενός ακινήτου πάνω σε χάρτη είναι εύκολη διαδικασία, όταν πρόκειται για περιοχές δομημένες, όπου υπάρχει οδός και αριθμός. Στις αγροτικές περιοχές, όμως, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Τα σύγχρονα τοπογραφικά διαγράμματα («εξαρτημένα τοπογραφικά») διαθέτουν συντεταγμένες χ και ψ στο Εθνικό Σύστημα συντεταγμένων που χρησιμοποιεί και το Κτηματολόγιο. Εάν δεν υπάρχει τοπογραφικό διάγραμμα, απαιτείται στενή συνεργασία με το προσωπικό του Γραφείου Κτηματογράφησης για να εντοπιστεί σωστά η ιδιοκτησία. Μερικοί ανέξοδοι τρόποι με τους οποίους μπορεί κάποιος να εντοπίσει (κατά προσέγγιση) το ακίνητό του είναι μέσω της «Υπηρεσίας Θέασης Ορθοφωτογραφιών», που παρέχει δωρεάν το κτηματολόγιο από τον ιστότοπο www.ktimatologio.gr.

Τα 6 βασικά στάδια

1. Υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας από φυσικά/νομικά πρόσωπα
2. Επεξεργασία δηλώσεων από δικηγόρους/τοπογράφους
3. Ανάρτηση κτηματολογικών στοιχείων - Υποβολή Αιτήσεων διόρθωσης/ενστάσεων
4. Αναμόρφωση κτηματολογικών πινάκων & διαγραμμάτων
5. Ολοκλήρωση κτηματογράφησης
6. Λειτουργία Κτηματολογικού Γραφείου (Αρχικές Εγγραφές)

Η πορεία της κτηματογράφησης μέχρι σήμερα
1995
Ξεκινά πιλοτικά η κτηματογράφηση σε 340 προ-Καποδιστριακούς ΟΤΑ με μικρές μελέτες, διάσπαρτες σε όλη τη χώρα.
2003
Το 2003 ανοίγει το πρώτο μεταβατικό Κτηματολογικό Γραφείο και σήμερα λειτουργούν συνολικά 96 Κτηματολογικά Γραφεία.
2008
Η Κτηματολόγιο Α.Ε. υλοποιεί σημαντικά έργα υποδομής με συγχρηματοδότηση από την Ε.Ε. Το 2008 ξεκινά η κτηματογράφηση σε 107 αστικούς ΟΤΑ.
2011
Η πολιτεία θέτει ως στόχο την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης παράλληλα προκηρύσσοντας κτηματολογικά έργα για 4 εκατ. δικαιώματα.
2013
Η Κτηματολόγιο Α.Ε. προχωρεί στην προκήρυξη του υπολοίπου της χώρας με στόχο την ολοκλήρωση μέχρι το 2020.
 http://www.imerisia.gr